Paul Goulmy:'Die jongens van een jaar of dertig zetten een kanjer van een fabriek neer', Goulmy en Baar waren hun tijd ver vooruit Zaterdag 27 september 2003 - De naam Goulmy &...
Paul Goulmy:'Die jongens van een jaar of dertig zetten een kanjer van een fabriek neer'
Goulmy en Baar waren hun tijd ver vooruit
Zaterdag 27 september 2003 - De naam Goulmy & Baar, begin vorige eeuw werkgever van duizenden Bosschenaren, heeft nog altijd een vertrouwde klank in Den Bosch.
Nazaat Paul Goulmy opende een website om de geschiedenis van de al lang opgedoekte sigarenfabriek en van de familie Goulmy in woord en beeld op een rijtje te zetten.
De sigarenmakerij in 1898, op de eerste verdieping van de fabriek. De sigarenmakers zitten er netjes geknipt en geschoren bij, ieder op hun eigen kist.
Paul Goulmy valt van de ene verbazing in de andere tijdens zijn speurtocht naar wat zijn overgrootvader Eugène presteerde met diens compagnon Rudolph Baar.
"Het waren jongens van rond de dertig jaar. Op die leeftijd kocht ík m'n eerste auto of zo. Zíj zetten een kanjer van een fabriek neer.<Br> Wat ze niet allemaal hebben geflikt om dat gebouw daar te krijgen.<Br> Het Bossche gemeentebestuur moet behoorlijk wat vertrouwen in hen hebben gehad."
'Goulmy & Baar' heeft nog altijd een vertrouwde klank in Den Bosch, als werkgever, begin twintigste eeuw, van duizenden Bossche sigarenmakers.
De 'kanjer van een fabriek' staat er nog steeds, op de hoek van de Boschdijkstraat en de Boschveldweg, al heeft die inmiddels heel andere gebruikers.
De Koninklijke Harmonie, ooit begonnen als 'huisharmonie' van de sigarenfabriek, repeteert nog wel in het gebouw en is nog altijd toonaangevend in Den Bosch.
De in Bilthoven wonende Paul Goulmy (56) begon jaren geleden al met het in dozen verzamelen van alles wat hij over de familie Goulmy tegenkwam.
"Steeds met het idee om dat nog eens allemaal uit te zoeken.Op een gegeven moment dacht ik: misschien kan ik zo'n familieverhaal ook wel in een website krijgen, en dat medium gebruiken om m'n gegevens uit te breiden en te ordenen.
Wat ik aan foto's en documenten tegenkom, zet ik nu op de website", vertelt Goulmy, die eigenaar is van een bedrijf in educatieve software.
Gaandeweg vond Paul Goulmy behalve algemenere familiegegevens ook steeds meer foto's en documenten over het levenswerk van overgrootvader Eugène Goulmy:
de sigarenfabrieken aan het Rokin in Amsterdam (1894) en in Den Bosch (1898).
"Dan is het leuk om de geschiedenis van de familie en van dat bedrijf te reconstrueren, maar nog fascinerender vind ik de constructie van het tijdsbeeld."
Als Goulmy en Baar nu hadden geleefd, waren ze de 'high tech' in gegaan, weet Paul Goulmy zeker. De twee waren hun tijd ver vooruit.
"Het was kort na de bouw van de Parijse Eiffeltoren, een staalconstructie die veel mensen inspireerde. Dezelfde constructie pasten zij in de fabriek in Den Bosch toe. <Br>Kosten noch moeite werden gespaard aan vormgeving, logistiek en comfort voor de mensen. Mij intrigeert dat die twee op jonge leeftijd aan alles dachten."
Airco
De fabriek had een lift, airco en vloerverwarming, was licht en had sanitair. Goulmy: "Dat pasten ze allemaal toe, maar was in die tijd nog ongekend. Het gebouw was eigenlijk veel te mooi om sigaren te maken. De rest van Den Bosch zat bij wijze van spreken in een schuur. Dit was een kasteel met airconditioning."
Paul Goulmy verbaast zich ook over de hygiëne die zijn grootvader in de fabriek doorvoerde. "Dat vind ik nog het mooiste. Die man voedde zijn werknemers op.
De sigarenmakers zaten ieder op een een kist, waarin hun eigen handdoek lag. Ze moesten hun handen wassen voor ze begonnen, en mochten geen vuile nagels hebben.
Het was een heel gedisciplineerde tent. Als je naar de foto's kijkt die ik onlangs heb gevonden en op de website zijn gezet, zie je dat ze allemaal keurig geknipt en geschoren waren."
Monument
Paul Goulmy kwam op zijn speurtocht foto's tegen van de onthulling in 1921 van het monument 'Industrieel Noord-Brabant' dat commissaris der koningin baron A. van Voorst tot Voorst werd aangeboden ter gelegenheid van diens 25-jarig ambtsjubileum. Bijna niemand weet nu nog het hoe en waarom van dit monument op het voorplein van het Gouvernementsgebouw aan de Verwersstraat, het huidige Noordbrabants Museum. Paul Goulmy: "Brabant was agrarisch. Een aantal ondernemers vond dat de provincie het daarmee niet zou redden. Er moest meer industrie komen. Het monument is een statement van de moderne tijd." Op een van de foto's staat een vijftiental Brabantse ondernemers. Behalve Eugène Goulmy ook één van de gebroeders De Gruijter. "De Gruyter was ook zo'n modern bedrijf. Het verhaal van Goulmy & Baar lijkt wel een beetje op dat van De Gruyter. De een maakte sigaren, de ander werkte met koffiebonen. De Gruyter had eigen winkels, maar Goulmy & Baar had óók 96 winkels in heel Nederland. Dat weet bijna niemand."
Belgrado
Over "golven van verrassing" zoals hij zelf zegt, spoedt Paul Goulmy zich van de ene ontdekking naar de andere. "Van een tante kreeg ik een ansichtkaart die Eugène Goulmy rond oud en nieuw van 1902/1903 vanuit Belgrado verstuurde. Dat vond ik verbijsterend, dat hij toen daar zat. Maar dan vind ik in een aflevering van het blad Tabaksplant van vijf maanden later dat hij anderhalf miljoen sigaren aan het Servische vorstenhuis had verkocht! Het een had natuurlijk met het ander te maken. Zo'n vorstenhuis verkocht de sigaren onder eigen merk door. Dat was handel." Een bijzondere ontdekking was een etui met foto's van de opening van de Bossche fabriek in 1898. "Ik wist uit andere bron dat er zoiets moest zijn. Ineens wees Jacques Biemans van het stadsarchief mij op een antiquarische veiling in Utrecht, waar iets van Goulmy & Baar werd aangeboden. Zo vind je dan die foto die vermoedelijk bij de oplevering van het gebouw is gemaakt, en bij de opening op 18 juli 1898 gepresenteerd. Het prille begin van de wijk 't Zand, die dan nog niet helemaal is opgehoogd. Het tweede deel van de fabriek staat er nog niet. De bielzen voor het spoorlijntje waarmee zand werd aangevoerd liggen op de voorgrond."
Bandjes
Paul Goulmy hoopt met behulp van zijn interactieve website nog meer informatie te kunnen vergaren over Goulmy & Baar. "De generatie die nog iets weet, is aan het uitsterven. Stel dat er mensen in Den Bosch zijn die nog sigarenbandjes of andere spullen uit die tijd hebben: dan weten ze tenminste dat ze er iemand heel blij mee kunnen maken. Nee, ik doe het niet om m'n voorouders te verheerlijken of zo. Ik vind het alleen leuk om het feitelijk allemaal op een rijtje te hebben. Maar nu ik dit een tijdje doe, begin ik het wel knap te vinden dat ze in betrekkelijk korte tijd zoveel hebben gedaan."
Artis
Paul Goulmy heeft verder maar één wens: dat de naam Eugène Goulmy & Baar weer in goudkleur op het pand komt. Nu staat er de naam Willem II, dat het bedrijf in 1929 overnam. "Maar die hebben er slechts vier jaar in gezeten en er nauwelijks sigaren geproduceerd." Ook de Koninklijke Harmonie zou graag zien dat de naam Goulmy & Baar weer terugkomt. Een deel van de fabrieksruimte aan de Boschveldweg is nu als expositieruimte in gebruik van het kunstenaarsinitiatief Artis. Ook de concertzaal Willem II is in het pand gevestigd. Paul Goulmy en Artis hebben elkaar gevonden in hun streven om het oude gebouw weer 'op de kaart' te zetten. Goulmy is inmiddels bestuurslid van Artis, dat hoopt dat met steun van sponsors het gebouw kan worden opgeknapt. "We moeten in elk geval de elektriciteitsleidingen aanpakken. Maar dat alleen al kost veel geld," beseft Ingrid Remmers van Artis. Met een aanzienlijke opknapbeurt voor het gebouw, met behoud van wat nog herinnert aan de geschiedenis, wil Artis ook zijn eigen imago wat oppoetsen. Voorzitter Arjan van Arendonk: "We hebben hier al veel goede tentoonstellingen gehouden. Maar daar komen dan vaak alleen mensen uit de kunstwereld zelf op af. De drempel om hier binnen te komen is op dit moment te hoog. Dit moet een ruimte worden waar mensen graag naartoe willen. De onopvallende ingang moet sowieso verbeterd worden."
Website over Goulmy en Baar:
www.goulmyenbaar.tk
Goulmy en Baar waren hun tijd ver vooruit
Zaterdag 27 september 2003 - De naam Goulmy & Baar, begin vorige eeuw werkgever van duizenden Bosschenaren, heeft nog altijd een vertrouwde klank in Den Bosch.
Nazaat Paul Goulmy opende een website om de geschiedenis van de al lang opgedoekte sigarenfabriek en van de familie Goulmy in woord en beeld op een rijtje te zetten.
De sigarenmakerij in 1898, op de eerste verdieping van de fabriek. De sigarenmakers zitten er netjes geknipt en geschoren bij, ieder op hun eigen kist.
Paul Goulmy valt van de ene verbazing in de andere tijdens zijn speurtocht naar wat zijn overgrootvader Eugène presteerde met diens compagnon Rudolph Baar.
"Het waren jongens van rond de dertig jaar. Op die leeftijd kocht ík m'n eerste auto of zo. Zíj zetten een kanjer van een fabriek neer.<Br> Wat ze niet allemaal hebben geflikt om dat gebouw daar te krijgen.<Br> Het Bossche gemeentebestuur moet behoorlijk wat vertrouwen in hen hebben gehad."
'Goulmy & Baar' heeft nog altijd een vertrouwde klank in Den Bosch, als werkgever, begin twintigste eeuw, van duizenden Bossche sigarenmakers.
De 'kanjer van een fabriek' staat er nog steeds, op de hoek van de Boschdijkstraat en de Boschveldweg, al heeft die inmiddels heel andere gebruikers.
De Koninklijke Harmonie, ooit begonnen als 'huisharmonie' van de sigarenfabriek, repeteert nog wel in het gebouw en is nog altijd toonaangevend in Den Bosch.
De in Bilthoven wonende Paul Goulmy (56) begon jaren geleden al met het in dozen verzamelen van alles wat hij over de familie Goulmy tegenkwam.
"Steeds met het idee om dat nog eens allemaal uit te zoeken.Op een gegeven moment dacht ik: misschien kan ik zo'n familieverhaal ook wel in een website krijgen, en dat medium gebruiken om m'n gegevens uit te breiden en te ordenen.
Wat ik aan foto's en documenten tegenkom, zet ik nu op de website", vertelt Goulmy, die eigenaar is van een bedrijf in educatieve software.
Gaandeweg vond Paul Goulmy behalve algemenere familiegegevens ook steeds meer foto's en documenten over het levenswerk van overgrootvader Eugène Goulmy:
de sigarenfabrieken aan het Rokin in Amsterdam (1894) en in Den Bosch (1898).
"Dan is het leuk om de geschiedenis van de familie en van dat bedrijf te reconstrueren, maar nog fascinerender vind ik de constructie van het tijdsbeeld."
Als Goulmy en Baar nu hadden geleefd, waren ze de 'high tech' in gegaan, weet Paul Goulmy zeker. De twee waren hun tijd ver vooruit.
"Het was kort na de bouw van de Parijse Eiffeltoren, een staalconstructie die veel mensen inspireerde. Dezelfde constructie pasten zij in de fabriek in Den Bosch toe. <Br>Kosten noch moeite werden gespaard aan vormgeving, logistiek en comfort voor de mensen. Mij intrigeert dat die twee op jonge leeftijd aan alles dachten."
Airco
De fabriek had een lift, airco en vloerverwarming, was licht en had sanitair. Goulmy: "Dat pasten ze allemaal toe, maar was in die tijd nog ongekend. Het gebouw was eigenlijk veel te mooi om sigaren te maken. De rest van Den Bosch zat bij wijze van spreken in een schuur. Dit was een kasteel met airconditioning."
Paul Goulmy verbaast zich ook over de hygiëne die zijn grootvader in de fabriek doorvoerde. "Dat vind ik nog het mooiste. Die man voedde zijn werknemers op.
De sigarenmakers zaten ieder op een een kist, waarin hun eigen handdoek lag. Ze moesten hun handen wassen voor ze begonnen, en mochten geen vuile nagels hebben.
Het was een heel gedisciplineerde tent. Als je naar de foto's kijkt die ik onlangs heb gevonden en op de website zijn gezet, zie je dat ze allemaal keurig geknipt en geschoren waren."
Monument
Paul Goulmy kwam op zijn speurtocht foto's tegen van de onthulling in 1921 van het monument 'Industrieel Noord-Brabant' dat commissaris der koningin baron A. van Voorst tot Voorst werd aangeboden ter gelegenheid van diens 25-jarig ambtsjubileum. Bijna niemand weet nu nog het hoe en waarom van dit monument op het voorplein van het Gouvernementsgebouw aan de Verwersstraat, het huidige Noordbrabants Museum. Paul Goulmy: "Brabant was agrarisch. Een aantal ondernemers vond dat de provincie het daarmee niet zou redden. Er moest meer industrie komen. Het monument is een statement van de moderne tijd." Op een van de foto's staat een vijftiental Brabantse ondernemers. Behalve Eugène Goulmy ook één van de gebroeders De Gruijter. "De Gruyter was ook zo'n modern bedrijf. Het verhaal van Goulmy & Baar lijkt wel een beetje op dat van De Gruyter. De een maakte sigaren, de ander werkte met koffiebonen. De Gruyter had eigen winkels, maar Goulmy & Baar had óók 96 winkels in heel Nederland. Dat weet bijna niemand."
Belgrado
Over "golven van verrassing" zoals hij zelf zegt, spoedt Paul Goulmy zich van de ene ontdekking naar de andere. "Van een tante kreeg ik een ansichtkaart die Eugène Goulmy rond oud en nieuw van 1902/1903 vanuit Belgrado verstuurde. Dat vond ik verbijsterend, dat hij toen daar zat. Maar dan vind ik in een aflevering van het blad Tabaksplant van vijf maanden later dat hij anderhalf miljoen sigaren aan het Servische vorstenhuis had verkocht! Het een had natuurlijk met het ander te maken. Zo'n vorstenhuis verkocht de sigaren onder eigen merk door. Dat was handel." Een bijzondere ontdekking was een etui met foto's van de opening van de Bossche fabriek in 1898. "Ik wist uit andere bron dat er zoiets moest zijn. Ineens wees Jacques Biemans van het stadsarchief mij op een antiquarische veiling in Utrecht, waar iets van Goulmy & Baar werd aangeboden. Zo vind je dan die foto die vermoedelijk bij de oplevering van het gebouw is gemaakt, en bij de opening op 18 juli 1898 gepresenteerd. Het prille begin van de wijk 't Zand, die dan nog niet helemaal is opgehoogd. Het tweede deel van de fabriek staat er nog niet. De bielzen voor het spoorlijntje waarmee zand werd aangevoerd liggen op de voorgrond."
Bandjes
Paul Goulmy hoopt met behulp van zijn interactieve website nog meer informatie te kunnen vergaren over Goulmy & Baar. "De generatie die nog iets weet, is aan het uitsterven. Stel dat er mensen in Den Bosch zijn die nog sigarenbandjes of andere spullen uit die tijd hebben: dan weten ze tenminste dat ze er iemand heel blij mee kunnen maken. Nee, ik doe het niet om m'n voorouders te verheerlijken of zo. Ik vind het alleen leuk om het feitelijk allemaal op een rijtje te hebben. Maar nu ik dit een tijdje doe, begin ik het wel knap te vinden dat ze in betrekkelijk korte tijd zoveel hebben gedaan."
Artis
Paul Goulmy heeft verder maar één wens: dat de naam Eugène Goulmy & Baar weer in goudkleur op het pand komt. Nu staat er de naam Willem II, dat het bedrijf in 1929 overnam. "Maar die hebben er slechts vier jaar in gezeten en er nauwelijks sigaren geproduceerd." Ook de Koninklijke Harmonie zou graag zien dat de naam Goulmy & Baar weer terugkomt. Een deel van de fabrieksruimte aan de Boschveldweg is nu als expositieruimte in gebruik van het kunstenaarsinitiatief Artis. Ook de concertzaal Willem II is in het pand gevestigd. Paul Goulmy en Artis hebben elkaar gevonden in hun streven om het oude gebouw weer 'op de kaart' te zetten. Goulmy is inmiddels bestuurslid van Artis, dat hoopt dat met steun van sponsors het gebouw kan worden opgeknapt. "We moeten in elk geval de elektriciteitsleidingen aanpakken. Maar dat alleen al kost veel geld," beseft Ingrid Remmers van Artis. Met een aanzienlijke opknapbeurt voor het gebouw, met behoud van wat nog herinnert aan de geschiedenis, wil Artis ook zijn eigen imago wat oppoetsen. Voorzitter Arjan van Arendonk: "We hebben hier al veel goede tentoonstellingen gehouden. Maar daar komen dan vaak alleen mensen uit de kunstwereld zelf op af. De drempel om hier binnen te komen is op dit moment te hoog. Dit moet een ruimte worden waar mensen graag naartoe willen. De onopvallende ingang moet sowieso verbeterd worden."
Website over Goulmy en Baar:
www.goulmyenbaar.tk